Op vakantie
Als je thuis een niet al te gemakkelijke slaper bent, kan het op vakantie met slapen twee kanten op gaan:
1. Je slaapt beter dan thuis!
Dit kan komen doordat je overdag minder stress ervaart en dus ook minder onrust de nacht mee inneemt. Of je slaapomstandigheden zijn prettiger: geen lawaai, een lekkerder bed. Ook kan het zijn dat je overdag actiever bent en meer in de buitenlucht vertoeft, waardoor je ’s avonds gezond moe bent.
2. Je slaapt (nog) slechter dan thuis
Dit wordt veroorzaakt door het fenomeen dat je door de onbekende omstandigheden waakzamer bent. Het is anders dan je gewend bent: andere geluiden, het bed is harder, het is te warm. Misschien maak je je druk over het verdere verloop van de vakantie. Of je ritme is verschillend van thuis, je gaat vroeger of later naar bed en je slaapt uit. Wellicht drink je meer alcohol en verander je je eetpatroon. En dan hebben we het nog niet eens gehad over een jetlag.
Loslaten
Herken je er iets in? Is er voor jou verschil tussen slapen thuis en slapen elders? Hoe het ook zij, we kunnen uit beide scenario’s iets leren over normale slaap.
Lekker slapen heeft alles te maken met de controle loslaten. Als je je niet helemaal op je gemak voelt of een bepaalde mate van stress ervaart, dan kun je je niet overgeven aan de slaap. Je staat als het ware op wacht.
Als je op vakantie (nog) slechter slaapt dan thuis, kun je hieruit leren dat het creëren van een veilig gevoel een belangrijk aandachtspunt is. Want als je alert oftewel waakzaam bent, kun je echt niet slapen.
Het is de uitdaging om ervoor te zorgen dat je kalm wordt, in je lijf en in je hersenen. En dat begint met het stoppen met je te ergeren aan het niet-slapen. Want ergeren geeft een shotje adrenaline met als gevolg verhoging van de hartslag en spierspanning en een alert bewustzijn.
Vervolgens kun je door het toepassen van mindfulnessvaardigheden, zoals bijvoorbeeld het observeren van je ademhaling, rustiger worden. Probeer het maar eens uit, merk je ademhaling op. Je hoeft er niks aan te veranderen. Je hoeft niet dieper te ademen of toestanden uit te halen zoals de 4-7-8 truc. Dat soort kunsten hebben niks met normale slaap te maken. Ze maken je veel te actief. Richt je op een bepaalde plek waar je het ademen voelt: de luchtstroom in je neus of je borstkas die rustig op en neer deint. Alleen maar observeren, verder niets. Door dat zo te doen, ben je minder met je gedachten of met de omgeving bezig en kom je in een staat die dicht bij slapen ligt. Je hersenen snappen dat ze niet langer op wacht hoeven te blijven staan en de slaap is welkom.
Thuis
Mensen die op vakantie beter slapen dan thuis, kunnen hier de les uithalen dat ze, eenmaal weer thuis, er verstandig aan doen om te werken aan het verminderen van stress overdag. Of dat je meer tijd gaat besteden aan ontspanning of sportieve activiteiten in de buitenlucht en eens minder je aandacht richt op je smartphone of tablet. Op vakantie herontdek je wellicht hoe leuk het is om samen met je geliefden dingen te ondernemen. Het is raar maar waar: hoe meer tijd en energie je besteedt aan mensen en activiteiten die echt belangrijk voor je zijn, des te beter slaap je!
Als je dan ook nog let op het hanteren van een redelijk ritme en je niet overdreven veel alcohol drinkt, dan kun je op vakantie lekker bijtanken!